HDP’nin Eski Adı Nedir?
Bu yazıyı okurken şunu sormak istiyorum: Bir siyasi partinin ismi değişirse, arkasındaki ideoloji ya da toplumsal misyon da değişir mi? İşte, bu sorunun cevabını ararken, HDP’nin (Halkların Demokratik Partisi) eski adını, tarihler boyunca nasıl evrildiğini ve özellikle bu değişimin kamuoyunda yarattığı etkileri ele alacağım. HDP, sadece adıyla değil, politikası, söylemleri ve hedefleriyle de sıkça tartışılan bir parti. Peki, eski adı neydi ve bu değişiklik toplumsal olarak nasıl karşılandı?
—
Eski Adı: BDP (Barış ve Demokrasi Partisi)
HDP, 2012 yılında kurulduktan sonra hızla ülke gündemine girdi. Ancak bu parti, aslında bir süre önce varlık gösteren başka bir partinin devamıydı. HDP’nin kökleri, 2008 yılında kurulan ve Kürt siyasi hareketinin önemli temsilcisi olan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)’ye dayanıyor. BDP, özellikle Kürt sorunu üzerine yoğunlaşan bir siyaset güderken, HDP daha geniş bir kitleye hitap etmeyi amaçladı. Bu değişim, sadece ad değişikliği değil, aynı zamanda parti ideolojisinin de genişlemeye başlamasının bir simgesiydi.
BDP, Kürt siyasi hareketinin gücünü temsil ederken, HDP’nin kurulmasıyla birlikte bu ideolojiye daha fazla sol eğilimli, etnik çeşitliliği kabul eden, “barışçıl” ve “demokratik” bir dil eklenmiş oldu. Ancak, birçok kişi HDP’yi BDP’nin bir tür devamı olarak görmeye devam etti. Bu da, HDP’nin içindeki bazı tartışmaların hala çok derin olduğunu gösteriyor.
—
Politik Selamlaşmalar ve Çelişkiler
HDP’nin eski adıyla başlayan tartışmalar sadece ismin değişmesiyle bitmedi. Partinin içinde, toplumsal yapıyı dönüştürmeye yönelik devrimci bir dil ve strateji benimsenirken, aynı zamanda bazı ciddi çelişkiler ortaya çıkmaya başladı. Mesela, HDP’nin kuruluşu, “barışçıl” bir söylemle halkın karşısına çıktı. Ancak, 2015-2016 yıllarında yaşanan olaylar ve özellikle bazı HDP’li yöneticilerin terörle ilişkilendirilmesi, bu söylemi sorgulatmaya başladı.
O zamanlar, HDP’nin “barışçıl” söylemleri ile terörle mücadeleye dair hükümetin aldığı önlemler arasında ciddi bir çelişki vardı. Bu çelişki, partinin geçmişteki adının – BDP – bu süreçte yeniden sorgulanmasına neden oldu. Barış ve Demokrasi Partisi ismi, özellikle Kürt hareketinin güçlü olduğu bölgelerde güçlü bir yankı uyandırırken, aynı zamanda Türkiye’nin geri kalanında “terör” ve “ayrılıkçı” bir hareket olarak da algılandı.
—
BDP’nin Zayıf Yönleri ve HDP’ye Geçiş
BDP’nin Kürt hareketinin öncü partisi olarak ortaya çıkmış olması, aslında toplumsal uzlaşma açısından bazı zorlukları da beraberinde getirdi. Bu parti, özellikle büyük şehirlerde, Kürt olmayan seçmenler arasında ciddi bir çekincenin olduğu bir partiydi. HDP, bu durumu aşmak için, siyasi stratejisini çok daha geniş bir halk tabanına hitap etmek üzere yeniden şekillendirdi. Kadın hakları, LGBTİ+ hakları, çevrecilik ve sol politikalar gibi birçok alanda sol görüşlü bir dil benimsenmeye başlandı. Bu da partiyi yalnızca Kürt hareketinin değil, Türkiye’nin çeşitli toplumsal gruplarının temsilcisi haline getirdi.
Ancak HDP’ye dönüşümde, BDP’nin temel zayıf yönlerinden bazıları geçiş sürecinde etkili oldu. BDP, hem Kürtlerin hem de Türklerin gözünde “tek bir kimlik” üzerine odaklanmıştı. Oysa HDP, “çoğulculuk” söylemini güçlü bir şekilde benimsemeye çalıştı, ancak bunu yapmak her zaman kolay olmadı. Parti, her ne kadar daha kapsayıcı bir dil geliştirmiş olsa da, Türk halkı için hâlâ “Kürtçü” olarak nitelendirilen bir imaja sahipti.
—
HDP’nin Değişimi ve Toplumsal Algı
HDP’nin eski adı olan BDP, yalnızca bir isim değişikliğiyle değil, aynı zamanda partinin genişleyen hedef kitlesi ve politik anlayışı ile de bir dönüm noktası oldu. Ancak bu değişiklik, HDP’nin kimlik sorununu çözebilmiş mi? Eleştirmenlere göre, HDP’nin ideolojik olarak “çoğulculuk” hedeflese de, çoğu zaman halk arasında hâlâ “Kürt hareketi” olarak algılanıyor. Yani, HDP’nin geçmişten gelen bu “etiket”i silmesi oldukça zor.
Bu noktada, partinin ismini değiştirmek, yalnızca dışarıya yönelik bir strateji olarak algılanabilir. HDP, daha geniş kitlelere ulaşmaya çalıştıkça, yerel seçimlerde ve genel seçimlerde aldığı oy oranları da artmaya devam etti. Ancak, “HDP” adı, özellikle merkez sağ seçmenler için hâlâ tartışmalı bir etiket olmaktan çıkamadı.
—
Provokatif Sorular: HDP’nin Adı Ne Kadar Önemli?
HDP’nin eski adı olan BDP’nin, partinin içindeki ideolojik yapıyı yansıttığı söylenebilir mi?
HDP, ad değişikliğinin ardından gerçekten “çoğulculuk” hedefini gerçekleştirebildi mi? Yoksa bu sadece bir stratejik hamle miydi?
Kürt hareketinin HDP ile olan ilişkisi, BDP’nin varlığında daha mı güçlüydü?
HDP’nin büyümesi, Türkiye’nin siyasi yapısını dönüştürmeye yönelik gerçek bir adım mıydı, yoksa sadece bir etnik hareketin sınırları içinde sıkışmış mı kaldı?
—
Sonuç: İsim Değişikliği, Gerçekten Değişim mi?
HDP’nin eski adı olan BDP, bir dönemi temsil eden ve o dönemin ideolojik anlayışlarını yansıtan bir isimdi. HDP’ye geçiş, çok daha geniş bir siyasi yelpazeye hitap etme amacı taşırken, bu dönüşümün partinin halk üzerindeki etkisini ne kadar değiştirdiği hala tartışılmaktadır. HDP, seçimlerde büyük başarılar elde etmiş olsa da, partinin adının, ideolojisinin ve politikalarının toplumda nasıl algılandığına dair sorular hala geçerliliğini koruyor.
Sizce HDP, gerçekten de “çoğulculuk” yolunda büyük bir adım attı mı? Yorumlarınızı bekliyorum.